بارداری در طول یائسگی بسیار نادر است، اما در ابتدای فرآیند یائسگی، زمانی که زنان تجربه نامنظمی در قاعدگی دارند، احتمال بارداری وجود دارد.
بارداری درطول یائسگی
یائسگی نشان‌دهنده پایان دوره باروری طبیعی یک زن است و زمانی تایید می‌شود که یک زن به مدت ۱۲ ماه متوالی قاعدگی نداشته باشد. دوران پیش از یائسگی این دوره معمولاً در دهه 40 و اوایل دهه 50 زندگی رخ می‌دهد و می‌تواند تا چندین سال ادامه داشته باشد در طول این زمان، باروری کاهش می‌یابد، اما بارداری هنوز امکان‌پذیر است تا زمانی که یائسگی کامل (یک سال کامل بدون دوره قاعدگی) رخ نداده باشد.
پری‌منوپوز به دوره‌ای قبل از یائسگی اشاره دارد که می‌تواند چندین سال قبل از یائسگی کامل رخ دهد، که در آن زنان شروع به تجربه تغییرات هورمونی می‌کنند سطوح هورمونی نوسان می کنند و تخمک‌گذاری نامنظم می‌شود این بدان معناست که در حالی که شانس بارداری کاهش می‌یابد، هنوز امکان‌پذیر است در طول دوران پیش از یائسگی، سطح هورمون‌های بدن مانند استروژن و پروژسترون به طور چشمگیری تغییر می‌کند
خطرات باردار شدن در دوران Menopause
بارداری در دوران نزدیک به یائسگی یا در زمان پری‌منوپوز می‌تواند با افزایش خطرات هم برای مادر و هم برای جنین همراه باشد با افزایش سن، خطرات مرتبط با بارداری هم افزایش می‌یابد. این خطرات شامل موارد زیر است:
– افزایش احتمال بروز بیماری‌های مزمن مانند دیابت حاملگی و پرفشاری خون
– خطر سقط جنین با افزایش سن مادر
– خطرات ژنتیکی احتمال افزایش یافتن بروز اختلالات کروموزومی، مانند سندرم داون، این سندروم باعث ناتوانی یا کم توانی در فهم و یادگیری می شود و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی و سایر مشکلات هستند.
پس توجه داشته باشید که باید سونوگرافی های ضروری را حتما باید انجام داده و برای بررسی بیشتر سلامت جنین بهتر است سونوگرافی آنومالی اسکن هم انجام شود.
– پیچیدگی‌های حین زایمان، احتمال نیاز به زایمان سزارین، پره‌اکلامپسی و دیگر مشکلات حین زایمان
– خطر برای جنین که با افزایش خطر نقص‌های مادرزادی
– جفت سرراهی وضعیتی که درآن جفت دهانه رحم را به طور کامل یا ناقص مسدود کرده و باعث ایجاد مشکلاتی در هنگام زایمان می شود.
– جدا شدگی زودرس جفت وضعیتی که جفت از رحم جدا شده و باعث مشکلات رشد جنین، تولد نوزاد مرده و زایمان زودرس می شود.
– درمان IVF می تواند منجر به بارداری های چندقلویی شود، از طرفی دیگر بارداری های دو و چندقلویی با عوارضی همراه است.
جدیدترین روش‌های بارداری بعد از یائسگی
موفق‌ترین روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
این روش‌ها عمدتاً بر پایه استفاده از تکنولوژی‌های کمک باروری (ART) هستند. برخی از جدیدترین روش‌هایی که به زنان کمک می‌کنند تا پس از یائسگی باردار شوند شامل :
اهدای تخمک
این روش برای زنانی که دیگر قادر به تولید تخمک‌های سالم نیستند، امکان پذیر است تخمک اهدایی از یک زن جوان‌تر، بارور شده و سپس به رحم زن دریافت‌کننده انتقال داده می‌شود.
فریز کردن تخمک یا جنین
زنانی که پیش‌بینی می‌کنند در آینده ممکن است بخواهند باردار شوند، می‌توانند تخمک‌ها یا جنین‌های خود را فریز کنند این امکان، بارداری را حتی پس از یائسگی ممکن می‌سازد، به شرطی که زن در زمان فریز کردن تخمک یا جنین، سالم بوده باشد.
لقاح درون لوله‌ای (IVF) با استفاده از تخمک‌های اهدایی
این روش شامل بارور کردن تخمک‌های اهدایی با اسپرم در آزمایشگاه و سپس انتقال جنین حاصل به رحم زن است IVF با تخمک اهدایی برای زنان پس از یائسگی که مایل به بارداری هستند، یک گزینه قابل قبول است.
تکنولوژی میتوکندریال
این تکنولوژی، که هنوز بیشتر در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارد، شامل استفاده از میتوکندری سالم از تخمک‌های اهداکننده برای افزایش کیفیت تخمک‌های زنانی است که سن بالاتری دارند این روش ممکن است در آینده برای بارداری در زنان پس از یائسگی استفاده شود.
مدیریت هورمونی
برای زنانی که قصد دارند پس از یائسگی باردار شوند، یک برنامه مدیریت هورمونی برای آماده‌سازی رحم جهت پذیرش جنین انتقالی ضروری است ممکن است شامل درمان‌های جایگزینی هورمونی باشد تا محیطی مناسب برای لانه‌گزینی جنین ایجاد کند.
آیا انجام روش های تصویر برداری برای پیشگیری یائسگی زود رس مفید است ؟
روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، عکس رنگی رحم ممکن است در تشخیص برخی شرایط مرتبط با یائسگی زودرس کمک‌کننده باشند این روش‌های تصویربرداری بیشتر برای تشخیص و ارزیابی شرایط خاص پزشکی استفاده می‌شوند و به طور مستقیم در پیشگیری از یائسگی زودرس مؤثر نیستند. با این حال، در مواردی خاص، سونوگرافی یا دیگر روش‌های تصویربرداری ممکن است برای بررسی علل زمینه‌ای که می‌توانند به یائسگی زودرس منجر شوند، مورد استفاده قرار گیرند. این موارد شامل:
سونوگرافی ارزیابی تخمدان‌ها: سونوگرافی می‌تواند برای بررسی وضعیت تخمدان‌ها و شناسایی هرگونه ناهنجاری ساختاری یا کیست‌های تخمدانی که ممکن است بر عملکرد تخمدان تأثیر بگذارند، استفاده شود.
این تصویربرداری همچنین می‌تواند برای بررسی رحم و ارزیابی سلامت رحم مفید باشد.
برای جلوگیری از یائسگی زود رس چه اقداماتی می تواند انجام داد؟
برای پیشگیری از یائسگی زودرس، اولویت اصلی شناسایی و مدیریت عوامل خطر است تمرکز بر روی تغییرات سبک زندگی و مدیریت پزشکی عوامل خطر می‌تواند مفید باشد. در اینجا چند اقدام پیشگیرانه ذکر شده است:
- تغذیه سالم و متعادل رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی: مصرف غذاهای غنی ازکلسیم، ویتامین D و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به حفظ سلامت تخمدان‌ها و کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند.
- ورزش منظم فعالیت بدنی: انجام ورزش‌های متعادل مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، و یوگا می‌تواند به تعادل هورمونی و کاهش خطر یائسگی زودرس کمک کند.
- مدیریت استرس تکنیک‌های کاهش استرس: مدیتیشن، تنفس عمیق، و تای‌چی می‌توانند به مدیریت استرس و حفظ تعادل هورمونی کمک کنند.
- اجتناب از عوامل خطرکاهش مصرف دخانیات و الکل: دخانیات و الکل می‌توانند خطر یائسگی زودرس را افزایش دهند.
- مشاوره پزشکی و چکاپ‌های منظم مراقبت‌های پیشگیرانه: مشاوره با پزشک برای ارزیابی عوامل خطر و انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات کمک کند.
- مصرف مکمل‌های توصیه شده مکمل‌ها: در صورت توصیه پزشک، مصرف مکمل‌هایی مانند ویتامین D و کلسیم می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند.
- آگاهی و آموزش سلامتی: آگاهی از نشانه‌ها و علائم یائسگی زودرس و افزایش دانش در مورد چگونگی مدیریت سلامت تولیدمثلی می‌تواند به زنان کمک کند تا در مورد تصمیمات بهداشتی خود آگاه‌تر باشند و در صورت نیاز به سرعت اقدام کنند.
- ارزیابی و مدیریت بیماری‌های مزمن کنترل بیماری‌ها: مدیریت بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا می‌تواند به کاهش خطر یائسگی زودرس کمک کند.
- بررسی و تنظیم داروها مشورت دارویی: برخی داروها ممکن است بر تعادل هورمونی تأثیر بگذارند. مشورت با پزشک برای ارزیابی تأثیرات احتمالی داروهای مصرفی بر سلامت تولیدمثلی مهم است.
- حفظ وزن سالم مدیریت وزن: حفظ وزن در یک محدوده سالم می‌تواند به حفظ تعادل هورمونی کمک کند.
- مشاوره ژنتیک در صورت وجود سابقه خانوادگی: مشاوره ژنتیکی می‌تواند برای فهم بهتر خطرات ارثی و اقدامات پیشگیرانه مفید باشد.
روش‌های پیشگیری از بارداری در دوران یائسگی
روش‌های پیشگیری از بارداری ممکن است همچنان برای جلوگیری از بارداری ناخواسته لازم باشد روش‌های پیشگیری از بارداری در دوران پیش از یائسگی و ابتدای یائسگی مورد استفاده قرار گیرند عبارت اند از :
- وسایلی مانند کاندوم می‌توانند در این دوره مورد استفاده قرار گیرند.
- استفاده از داروهای هورمونی، قرص‌های ضد بارداری هورمونی، پچ‌ها، حلقه‌های واژینال، و تزریقات هورمونی می‌تواند به کنترل باروری کمک کنند.
- وسایل داخل رحمی (IUD) چه هورمونی و چه بدون هورمون می‌توانند روشی مؤثر برای جلوگیری از بارداری دراین دوران باشد.
- IUDمی‌توانند برای مدت طولانی (تا 5 تا 10 سال) در رحم باقی بماند و برخی از آن‌ها ممکن است فواید اضافی مانند کاهش شدت خونریزی دوره‌های قاعدگی را ارائه دهند.
- استریلیزاسیون روش‌های دائمی مانند بستن لوله‌های رحمی یا وازکتومی برای شریک جنسی مرد، راه‌های غیرقابل برگشتی برای جلوگیری از بارداری هستند و ممکن است برای زوج‌هایی که دیگر تمایلی به داشتن فرزند ندارند، مناسب باشند.
- روش‌های طبیعی و شیوه زندگی برخی زنان ممکن است تصمیم بگیرند از روش‌های طبیعی نظیر مشاهده دقیق چرخه قاعدگی و زمان‌بندی نزدیکی استفاده کنند، اگرچه این روش‌ها ممکن است در دوران نزدیک به یائسگی کمتر قابل اطمینان باشند به دلیل نامنظم شدن چرخه‌های قاعدگی.
جمع‌بندی
با توجه به پیشرفت‌های در فناوری پزشکی تولید مثل، امکانات جدید و بهبود یافته‌ای برای بارداری در سنین بالاتر در حال ظهور هستند. با این حال، مهم است که تمام گزینه‌ها و خطرات مربوطه را با دقت بررسی کنید و قبل از اتخاذ تصمیم‌های مهم، مشاوره کامل پزشکی دریافت کنید.
در صورت نیاز به غربالگری های از جمله سونوگرافی می توانید به مرکز رادیولوژی و سونوگرافی ژرفا که یکی از بهترین مراکز سونوگرافی پیروزی تهران است مراجعه کنید و از کیفیت خدمات ارائه شده و تشخیص مطمئن باشید.
