سونوگرافی داپلر یکی از انواع تکنیکهای سونوگرافی برای تشخیص و شناسایی بیماری‌های مختلف مغز و اعصاب و یا تشخیص جفت در دوران بارداری میباشد. سونوگرافی داپلر یک روش سریع و بسیار خوب برای تشخیص جهت جریان خون در بدن جنین میباشد که از طریق ارسال امواج صوتی به بدن جنین صورت میگیرد.
نتایج سونوگرافی داپلر به تشخیص طبیعی بودن روند رشد جنین، اندازه و همچنین تامین خون کافی برای تغذیه شدن او در بدن مادر کمک میکند. این روش برای تشخیص جفت به کار میرود تا علاوه بر تشخیص سلامتی جفت، خطراتی مانند لخته شدن خون یا بیماری‌های عروقی در مادر و جنین شناسایی شوند. برای آشنایی بیشتر با کاربردها و مزایایی که سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت دارد، میتوانید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
سونوگرافی داپلر چیست؟
به گزارش منبع معتبر پزشکی mayoclinic.org، سونوگرافی داپلر یک آزمایش تشخیصی غیر تهاجمی برای اندازه‌گیری حجم خون در رگهای خونی میباشد. این آزمایش از طریق ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا صورت میگیرد تا تصویری واضح از نحوه گردش گلبولهای قرمز در خون را تولید کنند اما نمیتواند جریان خون را نشان دهد.
این سونوگرافی به تشخیص و بررسی گردش خون جفتی بر روی شریانهای رحمی تمرکز داشته و جریان خون در شریانهای بند ناف جنین را مورد معاینه و بررسی قرار میدهد؛ یا بهتر است بگوییم که سونوگرافی داپلر به پزشکان متخصص زنان کمک میکند تا جفت یا جنین را شناسایی کنند.
چرا سونوگرافی داپلر؟
دلیل استفاده از سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت آن است که این تکنیک کمک میکند تا گردش خونی که در جنین وجود دارد از طریق امواج صوتی به نمایش گذاشته شود؛ اما این روش نه تنها به تشخیص جفت، بلکه به تشخیص هر یک از بیماری‌های زیر کمک خواهد کرد:
- نقص دریچه قلب یا بیماری‌های مادرزادی قلبی
- جریان خون کم یا بیماری شریان محیطی
- ضعف دریچههای وریدی پا
- آنوریسم سرخرگها
- تنگی شریان کاروتید
- لختههای خونی
- انسداد شریانی
اما شاید این سوال برایتان پیش بیاید که کاربرد سونوگرافی داپلر در تشخیص جفت دقیقاً چگونه است و این تکنیک به تشخیص چه چیزی کمک خواهد کرد؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.
سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت چه اهمیتی دارد؟
سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت به شما کمک میکند تا دقیقتر و در زمانی سریعتر، جفتها را از لحاظ بیماری‌های قلبی و عروقی و یا اندازه گیری سرعت جریان خون بررسی کنید و پیش از آنکه بیماری‌های جدیتری اتفاق بیفتند، آنها را شناسایی و مدیریت کنید.
کاربردهای سونوگرافی داپلر جفت
سونوگرافی داپلر که یکی از روشهای تشخیص ناهنجاری جنین میباشد، نه تنها برای تشخیص جفت و ناهنجاریهای آن، بلکه در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
· بررسی محل قرارگیری جفت
سونوگرافی داپلر می‌تواند به تشخیص جفت پرایمیا (جفت پایین) یا جفت previa (جفت سرراهی) که از عوارض و بیماری های مرتبط با بارداری هستند، کمک کند.
· ارزیابی روند رشد جنین
با بررسی جریان خون در عروق جفتی و بند ناف، می‌توان به رشد و سلامت جنین پی برد. در واقع از تکنیک سونوگرافی داپلر استفاده میشود تا حرکت خون داخل بافت جنین تشخیص داده شود و جریان خون در شریانهای بند ناف مورد بررسی قرار گیرد.
· تشخیص ناهنجاریهای جفتی
تشخیص ناهنجاریهای جفتی یکی دیگر از کاربردهای سونوگرافی داپلر بوده که ناهنجاریهای جفتی مانند جفت اکسترا کوریونیک، جفت succenturiate و یا لوبوله جفتی را تشخیص میدهد و به پزشک متخصص زنان اجازه درمان هر یک از این موارد را میدهد.
· بررسی خونریزی در بارداری
در صورتی که در دوران بارداری خونریزی شریانی را تجربه کنید، میتوانید آن را به کمک سونوگرافی داپلر تشخیص دهید و عوامل احتمالی مانند خونریزی از جفت را شناسایی کرده و به دنبال پیشگیری از شدت گرفتن آن باشید.
· تشخیص چسبندگی جفت
سونوگرافی داپلر به تشخیص چسبندگی جفت که از عوارض نادر دوران بارداری است، کمک میکند. با تشخیص این عارضه، پزشکان متخصص زنان مراقبتهای ویژه را ارائه میدهند و سلامتی مادر و جنین را مرتباً مورد بررسی قرار میدهند.
سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت چه مزایایی دارد؟
اگر به منظور شناسایی جفت، عوارض و بیماری‌های احتمالی جنین از سونوگرافی داپلر استفاده کنید، مزایای زیر را شاهد خواهید بود:
- سونوگرافی داپلر منجر به تشخیص زودهنگام بیماری‌های مادرزادی در جفت و جنین شده و به داشتن یک بارداری ایمن کمک میکند.
- سونوگرافی داپلر غیر تهاجمی بوده و هیچ عارضه و خطر خاصی برای مادر و جنین به همراه نخواهد داشت.
- این آزمایش تشخیصی جایگزینی برای روشی مانند آنژیوگرافی بوده و آسیب کمتری به بدن وارد میکند.
- تکنیک داپلر اطلاعات دقیق و تصاویر خوبی از جفت و جریان خون در آن را به پزشک ارائه میدهد.
در چه صورت از سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت استفاده میشود؟
در صورتی که سن بالا و یا ریسک بارداری پرخطری داشته باشید، احتمالاً از سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت شما استفاده خواهد شد؛ اما شرایط دیگری که باعث میشود تا پزشکان از این تکنیک استفاده کنند عبارتند از:
- وجود علائمی مانند خونریزی یا درد شکم در بارداری
- نتایج غیرطبیعی در سونوگرافی های معمولی
- سابقه مشکلات جفتی در بارداری های قبلی
- مشکوک بودن به ناهنجاری های جنینی
سونوگرافی داپلر کدام بیماری‌های جفتی را شناسایی میکند؟
سونوگرافی داپلر در دوران بارداری به پزشکان کمک میکند تا بیماریها و هر یک از شرایط زیر را در جفت یا جنین شناسایی کنند:
- تشخیص کم خونی یا جریان خون محدود در جفت
- تشخیص محدودیتهای رشد داخل رحمی (IUGR)
- تشخیص جفت سر راهی در قسمت پایینی دهانه رحم
- تشخیص چسبندگی جفت و عدم جدا شدن کامل از رحم
- تشخیص ناهنجاریهای دریچه و بیماری‌های قلبی در جنین
- آنفارکتوس جفت یا از بین رفتن بخشی از جفت در اثر عدم خونرسانی
آیا سونوگرافی داپلر برای تشخیص جفت مفید است؟
بله! سونوگرافی داپلر جفت، ابزاری ارزشمند برای مراقبت های دوران بارداری است. با استفاده از این روش، پزشک می تواند به طور دقیق وضعیت جفت و جنین را بررسی کند و در صورت وجود مشکل، اقدامات لازم را برای حفظ سلامت مادر و جنین انجام دهد.
در چه صورت سونوگرافی داپلر ممنوع است؟
به طور کلی سونوگرافی داپلر هیچ محدودیت یا مورد منعی ندارد؛ تنها در برخی موارد مانند خونریزی شدید واژینال یا درد شکمی، انجام آن به تعویق میافتد.
آمادگی قبل از سونوگرافی داپلر
آمادگی و نکته خاصی قبل از سونوگرافی داپلر وجود ندارد. تنها نکته قابل توجه این است که همانند سایر روشهای سونوگرافی، بهتر است تا قبل از انجام آن مثانه خود را پر نگه دارید.
سونوگرافی داپلر چقدر طول میکشد؟
در خصوص مدت زمان لازم برای انجام این روش، باید گفت سونوگرافی داپلر به منظور تشخیص جفت تنها 15 الی 30 دقیقه طول خواهد کشید.
غربالگری دوران بارداری چگونه است؟
غربالگریهای دوران بارداری در ماههای مختلف و به روشهای متنوعی از قبیل آزمایش خون و یا سونوگرافی داپلر انجام میشود. 3 مورد از غربالگریهای مهم دوران بارداری عبارتند از:
- غربالگری سه ماهه اول: در این دوران آزمایش خون و سونوگرافی NT برای بررسی ضخامت مایع پشت گردن جنین انجام میشود.
- غربالگری سه ماهه دوم: در این دوران هم علاوه بر آزمایش خون، سونوگرافی آنومالی برای بررسی دقیق اندام جنین صورت می گیرد.
- غربالگری CVS: این غرباگری برای بررسی پرزهای جفتی و DNA جنین انجام میشود تا اختلالات کروموزومی را شناسایی کند.
در پایان باید گفت بانوان باردار باید غربالگری های بارداری را جدی بگیرند. چرا که این کار می تواند از بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری کند و مواردی که در اینجا گفتیم تنها بخشی از غربالگری های بارداری هستند.
