زخم های شانکر که زخم های دهانی و یا آفت های دهان نیز نامیده می شوند , روی لثه , قسمت های داخلی گونه ها و لب ها ( هر جا داخل دهان ) ایجاد می شوند . و درحالیکه آزار دهنده و شایع می باشند , معمولا در عرض یک یا دو هفته بهبود می یابند . این زخم ها نباید با زخم های هرپس اشتباه گرفته شوند . زخم های هرپس ,خارج دهان ایجاد می شوند .در اینجا راه حل هایی برای درمان این زخم های آزار دهنده بیان می کنیم :
بخش اول : جلوگیری از ایجاد شانکر :
۱.جلوی علت را بگیرید .فاکتورهای زیادی از عوامل ایجاد کننده شانکر هستند .اگر در دهان چندین شانکر دارید یا بطور مرتب دچار آن میشوید به این نکات توجه فرمایید :
دندانهای خود را با ملایمت بیشتر مسواک بزنید و حتما از مسواک نرم استفاده کنید. هر روز از نخ دندان استفاده کنید .
خمیر دندان خود را عوض کنید . خمیردندان ها و دهانشویه هایی که حاوی سدیم لوریل سولفات هستند می توانند باعث ایجاد شانکر شوند .
ریلکس باشید. عده ای تحت فشار های اضطرابی دچار شانکر می شوند .مثل آکنه و اگزما , شانکرها هم با استرس بدتر می شوند .
۲. به رژیم غذایی خود توجه کنید .رژیم غذای می تواند اثرات مختلف مفید و تعیین کننده ای داشته باشند .
از خوردن غذاهای تند و اسیدی که باعث تحریک زخم ها می شوند خودداری کنید . از نوشابه های گاز دار و فلفل دوری کنید .میوه ها و سبزیجات مثل لیمو , پرتقال , آناناس , سیب , انجیر , گوجه فرنگی و توت فرنگی میتوانند باعث ایجاد زخم های شانکر شوند .ویتامین B12 , زینک , آهن , و فولیک اسید یا انواع مکمل ها را بیشتر مصرف کنید .
۳. تا حد امکان از تحریک مخاط داخل دهان خودداری کنید . گاهی شانکرها بعد از ایجاد بریدگی و آسیب ایجاد می شوند .
اگر اورتودونسی کرده اید , محل هایی که به داخل پوست فرو میشوند را کاهش دهید . حتما با اورتودونتیست خود در مورد گوشه های تیز یا سیم هایی که دهان شما را زخم میکنند صحبت کنید .. درخواست موم مراقبت کننده از دهان بکنید که جلوی زخم شدن دهان را بگیرد .
دندان های مصنوعی هم ممکن است دهان را زخم کنند .حتما راجع به آن با دندانپزشک خود صحبت کنید .
۴. شرایط پزشکی خود را چک کنید و بیماریهایی که باعث ایجاد زخم های دهان میشوند را درمان کنید .شانکر های ساده که شایع هستند و سالی سه یا چهار بار در دهان ایجاد می شوند و ظرف یک هفته بهبود می یابند , احتمالا به دلایل بیماری های دیگر ایجاد نمی شوند.اما اگر تکرار شوند و یا مدت طولانی در دهان باقی می مانند ممکن است مرتبط با بیماری خاصی باشند.
اشخاصی که سیستم ایمنی ضعیف دارند در ریسک بالاتری برای ایجاد زخم های شانکر هستند .
افرادی که بیماریهای گوارشی دارند مثل سلیاک و بیماری کرون , در معرض ایجاد زخم های شانکر پیچیده تری قرار دارند .
بخش دوم : درمان شانکر ها با درمان های خانگی
- استفاده از نمک یا جوش شیرین : مقداری نمک در یک لیوان آب گرم حل کنید و داخل دهان بگردانید و از دهان بیرون بریزید . در روز دو یا سه بار این کار را تکرار کنید .
و یا یک قاشق چایخوری جوش شیرین با مقداری آب گرم مخلوط کنید و در دهان بگردانید .
میتوانید خمیری از جوش شیرین و آب تهیه کنید ( آب و جوش شیرین به مقدار برابر ) . و آنرا روی زخم قرار دهید و اجازه دهید خشک شود .
آب نمک و جوش شیرین هردو مقدار اسیدیته و باکتری های دهان را کاهش می دهند و از این جهت برای بهبود زخم ها مفید هستند .
- آب اکسیژنه ۳% استفاده کنید .
مقداری از آنرا با مقدار مساوی آب معمولی مخلوط کنید و با گوش پاک کن روی زخم بمالید ولی هرگز قورت ندهید .
هیدروژن پراکسید یک ضدعفونی کننده است که مقدار باکتری های دهان را کاهش می دهد و به بهبود شانکر کمک می کند.
اگر این کار را روزی دوبار تکرار کنید ظرف ۳-۲ روز زخم بهبود خواهد یافت .
- استفاده از هیدرواکسید منیزیم . چندین بار در روز آنرا روی زخم بمالید .اثر ضد اسیدی آن باعث خنثی شدن محیط اسیدی دهان می شود و با تغییر PH به بهبود زخم کمک می کند .
- استفاده از آنتی هیستامین / مخلوط ضد اسید .
یک قسمت دیفن هیدرامین با یک قسمت ضد اسید مثل Maalox یا Kaopectate مخلوط کنید . دهان خود را با این مخلوط بشویید .
- استفاده از دهان شویه های معمولی و یا مخصوص بهبود شانکر ها که شامل :
سوسپانسیون دیفن هیدرامین((Benadryl allergy liquid . این دهانشویه درد زخم ها را هم از بین میبرد. محلول دهانشویه نباید قورت داده شود . - درمان درد با استفاده از مسکن ها یا ژل بنزوکائین مثل Anbesol و Orajel .
مک زدن یخ و نگه داشتن آن روی زخم ها تا زمانیکه یخ آب شود باعث بی حس شدن محل و کاهش درد و التهاب می شود . - استفاده از درمان های متفرقه .
سه مورد از آنها باعث تغییر PH دهان می شوند که سبب ایجاد محیط نامناسب برای رشد باکتری ها می شوند و زخم های شانکر را کاهش می دهند .
ماست بخورید.
چای سیاه کیسه ای مرطوب روی زخم قرار دهید .
روغن کپسول ویتامین E را روی زخم بریزید و چند بار در روز اینکار را تکرار کنید . - از لیمو استفاده کنید .
آب لیمو را بگیرید و روی زخم بریزید .
دست هایتان را بشویید و با انگشت تمیزآب لیمو را روی زخم بزنید . این کار را قبل از خوردن صبحانه و بعد از آن , قبل و بعد از نهار و شام , قبل و بعد از نوشیدن چای و بلافاصله قبل از خواب تکرار کنید . به مدت یک تا پنج دقیقه در دهان نگه دارید و سپس دهان خود را بشویید .
بخش سوم : چه زمانی به پزشک مراجعه کنید :
- اگر معمولا دچار اینگونه زخم ها می شوید حتما به یک متخصص مراجعه کنید .
اگر بطور مداوم با شانکرها مواجه می شوید و هیچکدام از موارد بالا به شما کمک نکرده اند ممکن است مربوط با بافت زیرین باشد. در بعضی شرایط زخمهای شانکر نشانه مهم و اولیه برای تشخیص بیماری دیگری می باشند . - به یک متخصص گوارش مراجعه کنید .شاید دچار بیماری سلیاک یا کرون یا التهاب روده باشید که هر سه موارد خودایمنی هستند که باعث ایجاد زخم در دهان می شوند .
از دکتر خود سوال کنید که شاید دارای هلیکوباکتر پیلوری هستید که میتواند زخم معده ایجاد کند . - به یک ایمینیولوژیست مراجعه کنید .
بعضی بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی وجو دارند که سبب ایجاد زخم های دائمی در دهان می شوند .
بخش چهارم : درمان زخم های شانکر با درمان های دارویی
- درخواست نسخه شوینده دهان کنید.
دگزامتازون : یک شوینده استروئیدی است که درد و التهاب را کاهش می دهد و احتمال ایجاد دوباره را کم می کند .
تتراسایکلین : آنتی بیوتیکی است که در موارد بسیاری استفاده می شود . و زخم های شما را به سرعت بهبود می بخشد . اما ممکن است دهان شما به قارچ که برفک نامیده میشود را حساس کند . برفک دهان نوعی عفونت قارچی است که در غشاء موکوس دهان ایجاد میشود .
- از ژل ها و پمادهای موضعی استفاده کنید .
پماد های موضعی مثل بنزوکائین (( Anbesol flucinonide, Amlexanox , مثل lidex , vanos می توانند درد را کاهش و سرعت بهبودی آنرا تسریع بخشند . پزشکان معمولا استفاده از پمادها را روزی ۴-۲ بار پیشنهاد می کنند .
دیگر داروهای دهانی که صرفا برای شانکر نیستند اما به بهبود آن کمک می کنند .cimetidine ( tagmet) و colchicine , داروهای نقرس , گاهی در درمان شانکر مفیدند .
داروهای دهانی استروئیدی هم اگر شانکر به دیگر داروها پاسخ نداد استفاده می شوند .
اما علت اصلی ایجاد زخم های شانکر هنوز نامعلوم است.
- سوزاندن سطح بافت می تواند از بزرگ شدن زخم جلوگیری کند و آنرا بهبود بخشد . سوزاندن زخم معمولا با محلول های شیمیایی مثل نیترات نقره انجام می شود.
